Vật lý trị liệu - PHCN
Vai trò của vận động đối với bệnh nhân cơ xương khớp
(ĐTĐ) – Ðối với bệnh nhân cơ xương khớp thì vận động luôn là một cứu cánh vì nó góp phần chống lại tình trạng cứng và dính khớp, phục hồi khả năng vận động như xưa. Tuy nhiên trong một số trường hợp lại cần giảm vận động, thậm chí phải cố định vị trí tổn thương trong một thời gian nhất định đối với giai đoạn hoạt động của bệnh. Chỉ khi những dấu hiệu cấp tính của bệnh thuyên giảm thì mới bắt đầu luyện tập lại.
Một số sang chấn từ từ hay đột ngột, đặc biệt xảy ra trong quá trình luyện tập thể dục thể thao quá sức có thể gây viêm quanh khớp vai, viêm gân vùng khuỷu tay (tennis elbow). Những bà mẹ trẻ do phải bế con kéo dài hay phải làm việc nhà sớm ngay sau khi sinh cũng thường bị viêm gân bám tận vào mỏm trâm quay hay trụ ở cổ tay. Trong các trường hợp này, vùng tổn thương đòi hỏi phải được cố định bằng nhiều biện pháp khác nhau như băng chun, nẹp nhựa hay bột. Còn việc tăng cường vận động sẽ làm cho bệnh kéo dài hơn.
Những bệnh nhân bị loãng xương có xẹp các đốt sống cần đi lại nhẹ nhàng, tránh lên xuống cầu thang, tốt nhất là nên được thu xếp ăn uống, sinh hoạt ở một mặt bằng cố định, lý tưởng nhất là ở tầng trệt. Những lời khuyên này nhằm góp phần tránh cho bệnh nhân bị ngã, có thể dẫn đến gãy xương, một biến chứng nghiêm trọng của bệnh. Rèn luyện thể lực thường xuyên, vừa phải ở mọi lứa tuổi sẽ giúp xương chắc khỏe, làm tăng mật độ xương và hạn chế sự mất chất xương. Bên cạnh đó vấn đề dinh dưỡng cũng rất quan trọng. Cần đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng hợp lý cho mọi lứa tuổi, chế độ ăn có đầy đủ các chất dinh dưỡng như protein, calci, phospho, vitamin D, vitamin C, các chất vi lượng như kẽm, mangan, thiếc…
Các trường hợp hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi, do chỏm xương bị xẹp, mất độ cong tròn đều đặn, khi vận động sẽ làm bệnh nhân càng đau hơn. Nếu không được chẩn đoán kịp thời, người bệnh vận động sớm thì kết quả có khi ngược lại. Trong đợt đau cấp, người bệnh cần nghỉ ngơi tại giường, hạn chế đi bộ và đứng lâu, sử dụng nạng trong 6 tháng. Giảm cân nặng, ăn kiêng thích hợp, không uống rượu và hút thuốc lá trong các bệnh kết hợp như tiểu đường, gout, tăng lipid máu. Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng để phòng teo cơ đùi và cứng khớp. Ðối với hoại tử chỏm xương đùi ở mức độ nặng hoặc có biến chứng thoái hóa khớp háng thì việc thay thế khớp háng là một giải pháp duy nhất. Ða số bệnh nhân ghép khớp háng có thể trở lại cuộc sống bình thường.
Trong một số bệnh nhiễm khuẩn khớp do tụ cầu, trực khuẩn lao hay các chủng vi khuẩn khác ở giai đoạn đang hoạt động, điều quan trọng là phải cố định khớp trong một thời gian nhất định. Ðối với các trường hợp đợt cấp tính của viêm khớp dạng thấp, viêm khớp phản ứng… thì chỉ cần cho khớp nghỉ ngơi là đủ. Nghỉ ngơi và phối hợp điều trị bằng thuốc hay phẫu thuật sẽ giúp cho khớp chóng được phục hồi.
Một số trường hợp bệnh nhân bị tràn dịch khớp gối sau khi được hút dịch thì chức năng khớp lại phục hồi mau chóng. Tuy nhiên các bác sĩ lại khuyên bệnh nhân phải dùng băng chun để băng gối, tránh những vận động sớm, quá sức dễ gây tái phát tràn dịch khớp. Như vậy đối với những trường hợp kể trên, vận động sớm thường có hại. Chỉ khi qua đợt đau hay giai đoạn hoạt động của bệnh thì hãy nên bắt đầu luyện tập nhẹ, dần dần tăng cường độ và thời gian để phục hồi dần chức năng vận động của khớp, cơ.
Trong một số bệnh như viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp thì việc khớp không vận động trong một thời gian dài sau đợt cấp tính có thể dẫn đến các biến chứng. Ðặc biệt tai hại khi bệnh nhân do đau nên hay nằm ở tư thế gối kê cao, gấp tay hay co chân vào bụng. Ðiều đó làm cho các khớp mau chóng bị cứng và dính khớp ở tư thế xấu. Ðối với các bệnh nhân này thì việc vận động sớm là một nguyên tắc cơ bản của phục hồi chức năng cơ xương khớp, góp phần hạn chế teo cơ, dính khớp. Người bệnh cần nằm ngủ trên nền cứng với gối mỏng hoặc không nằm gối, không ngồi xổm, không mang vác nặng… Tham gia các môn thể thao thích hợp như bơi lội, đi bộ, đi xe đạp… Nếu có điều kiện nên phối hợp với các phương pháp điều trị vật lý trị liệu như chiếu tia hồng ngoại, siêu âm, bó paraphin, tắm nước khoáng, tắm bùn, xoa bóp…
Bệnh nhân mắc bệnh xơ cứng bì toàn thể nên tập thể dục thường xuyên để duy trì độ mềm dẻo của chi, ngón và độ nhạy cảm của da.
Những bệnh nhân bị thoái hóa khớp trước hết cần tránh cho khớp bị quá tải bởi vận động và trọng lượng. Các bệnh nhân béo phì nên cố gắng giảm trọng lượng cơ thể. Việc sửa chữa các tư thế xấu, lệch trục khớp và cột sống đôi khi cũng tỏ ra cần thiết. Vật lý trị liệu có tác dụng giảm đau tốt, chữa tư thế xấu và duy trì dinh dưỡng cơ ở cạnh khớp, điều trị các đau gân và cơ kết hợp. Ðó là các biện pháp nhiệt điều trị bằng siêu âm, hồng ngoại, chườm nóng, liệu pháp suối khoáng, bùn với hiệu quả cao. Về tập luyện các khớp ngoại vi thì có thể tập các bài chạy bộ khi khớp có tổn thương trên phim X-quang (khe khớp còn bình thường). Ði bộ hay đạp xe đạp tại chỗ là các biện pháp tập luyện tốt. Bệnh nhân cũng cần tìm các biện pháp thích nghi với điều kiện làm việc và tình trạng bệnh trên nguyên tắc làm cho khớp tổn thương không bị quá tải.
Ðối với những bệnh nhân đau thần kinh tọa thì nguyên nhân gây bệnh thường lại là các động tác mang vác vật nặng trong những tư thế gò bó, những điều kiện không thuận lợi. Khi đó đĩa đệm nằm giữa các đốt sống bị lồi ra, thoát vị chèn ép rễ thần kinh gây ra những cơn đau khủng khiếp. Trong giai đoạn đau cấp hoặc đợt cấp của đau thần kinh tọa mạn tính, bệnh nhân cần nghỉ ngơi tuyệt đối trên giường, tránh mọi di chuyển hoặc tư thế làm căng dây thần kinh gây đau đớn để tránh tiếp tục bị chèn ép thần kinh. Bệnh nhân cần nằm trên giường phẳng và cứng, có thể nằm ngửa, háng và gối hơi gấp (có thể kê gối dưới khớp gối). Nếu đau nhiều có thể nằm co chân lại hay nằm sấp, mọi chế độ đều được phục vụ tại giường. Khi đã đỡ đau, các hoạt động sẽ được khôi phục dần. Khi có nguy cơ lún và di lệch cột sống (lao, viêm, ung thư…) có thể cố định bằng bột, đai nẹp, yếm, áo chỉnh hình thắt lưng.
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
Tóm lại, việc vận động trong các bệnh xương khớp có ý nghĩa hết sức quan trọng. Tuy nhiên trong một số bệnh, đặc biệt ở giai đoạn cấp thì lại cần để cơ xương khớp được nghỉ ngơi một thời gian, tránh nôn nóng, luyện tập quá sức. Khi đó, cùng với các biện pháp điều trị khác, bệnh nhân sẽ mau chóng phục hồi và dần dần có thể trở về cuộc sống bình thường với tất cả niềm vui và hạnh phúc.
Nguồn suckhoedoisong.vn
Originally posted 2010-08-20 13:37:49.
Thông tin về y học chỉ mang tính tham khảo, bạn cần hỏi ý kiến của thầy thuốc trước khi áp dụng cho mình và người thân. Với mỗi người việc đáp ứng với các liệu trình điều trị là khác nhau tùy thuộc cơ địa bản thân !
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
