Sự bùng phát của dịch COVID-19 có tác động mạnh mẽ lên toàn cầu. Trong đó, Ý là một trong những quốc gia chịu nhiều ảnh hưởng nhất với 147.577 ca nhiễm và 18.849 trường hợp tử vong (số liệu thống kê đến sáng 11/04/2020). Đứng trước nhu cầu can thiệp y tế cấp thiết đó, các chuyên gia chăm sóc sức khỏe Hô hấp của Ý đã xây dựng hướng dẫn và đề xuất một thuật toán quản lý chung để áp dụng trong điều trị bệnh này ở bệnh viện.
Trong quá trình này, Phục hồi chức năng Hô hấp được đánh giá là thành phần quan trọng trong quản lý điều trị. Đó cũng chính là lý do “Khuyến cáo chung về vai trò của Phục hồi chức năng Hô hấp trong thảm họa COVID-19: từ góc nhìn của Ý” được soạn thảo. Đây là công trình chung của Hội Lồng ngực Ý, Hội phục hồi chức năng cho suy hô hấp Ý và Hội Hô hấp Ý và là đúc kết từ trải nghiệm thực hành thực tế của các trị liệu viên Vật lý trong thảm họa COVID-19 này.
Bên cạnh nội dung toàn văn của tài liệu (tiếng Việt và tiếng Anh) đã được đăng tải theo đường link, Hội Vật lý trị liệu Việt Nam xin chia sẻ một số điểm cần lưu ý như sau:
Link tiếng Việt
Link tiếng Anh
1- Người bệnh nên tập luyện thể chất ở mức nhẹ < 3METs
Nghiên cứu cho thấy rằng tập luyện ở mức gắng sức nhiều (>6 METs) có thể tạo ra nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp trên và mức mức tối ưu nhất là mức vừa phải (3-6 METs). Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của các trị liệu viên Vật lý Hô hấp đang làm việc ở đơn vị ICU tại Anh, hấu hết người bệnh nhiễm COVID-19 ở ICU là người cao tuổi có bệnh nền. Do vậy, việc chọn lựa tập luyện ở mức <3METS sẽ phù hợp hơn.
2- Thử cơ ngoại biên và tập mạnh cơ ngoại biên sớm nhất có thể
Đối với nhóm bệnh suy hô hấp, nếu nhóm cơ ngoại biên sớm hồi phục sẽ có khả năng ức chế được ergoreflex (một phản xạ khi gắng sức). Việc ức chế phản xạ này giúp giảm khó thở và 1 số chứng cứ (không mạnh lắm) cho thấy giảm công tim.
3- Kích thích điện thần kinh cơ cho người bệnh nặng hay hôn mê.
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
Điều này hỗ trợ duy trì sức mạnh cơ như ý nêu trên.
4- Cần đo lường thử nghiệm đi bộ 6 phút (6MWTs) trước khi xuất viện
Theo kinh nghiệm của các trị liệu viên Vật lý tại Anh, nên đo lường thử nghiệm 6MWTs đối với các người bệnh COVID-19 có kèm bệnh nền là COPD hoặc suy tim. Đối với hai nhóm bệnh này, 6MWTs có khả năng tiên lượng tỷ lệ tử vong và vì vậy có thể dùng như một chỉ số lượng giá và tái lượng giá (đặc biệt là suy tim).
5- Các trị liệu viên Vật lý cũng nên làm quen với tỷ số Horowizt hay Carrico (PaO2/FiO2)
Chỉ số này cho biết mức độ trao đổi oxy như thế nào. Vật lý trị liệu lồng ngực không chỉ đơn thuần là thông đàm mà còn cân nhắc về thông khí và mức độ tương xứng thông khí/tưới máu (tại sao lại nằm sấp).
6- Một nhóm ngành có vai trò cực kỳ quan trọng mà có thể đã bị bỏ sót đó là các chuyên gia NGÔN NGỮ TRỊ LIỆU (ÂM NGỮ TRỊ LIỆU) trong nhóm bệnh nhân có vấn đề về phát âm do mở khí quản.
Nguyễn Ngọc Minh – Bộ môn Vật lý trị liệu – ĐH Y Dược Tp. Hồ Chí Minh, University of Chester, UK
Nguồn vietnampt.org
Thông tin về y học chỉ mang tính tham khảo, bạn cần hỏi ý kiến của thầy thuốc trước khi áp dụng cho mình và người thân. Với mỗi người việc đáp ứng với các liệu trình điều trị là khác nhau tùy thuộc cơ địa bản thân !