Hình ảnh hiếm gặp về nhồi máu não do phình bóc tách và tắc hoàn toàn động mạch cảnh trong sau chấn thương sọ não – BV108

Chấn thương sọ não (CTSN) là một trong những vấn đề thường gặp trong cấp cứu chấn thương, hàng năm loại tai nạn này đã gây hàng trăm ngàn trường hợp tử vong, hàng chục ngàn người tàn tật, để lại một gánh nặng cho gia đình và xã hội. Ở Nhật Bản, người ta đã mổ tử thi 13.666 trường hợp tai nạn giao thông, nhận thấy CTSN chiếm 74,3%. Tại Việt Nam, theo thống kê của Uỷ ban An toàn Giao thông Quốc gia, tháng 02 năm 2016 (tính từ ngày 16/01/2016 đến 15/02/2016), toàn quốc xảy ra 1.904 vụ, làm chết 856 người, làm bị thương 1.817 người. Trung bình mỗi ngày có tới hơn 30 người tử vong vì tai nạn giao thông.

Theo thống kê, phình bóc tách động mạch sau chấn thương sọ não là một bệnh lý hiếm gặp có thể dẫn đến nhồi máu não do thiếu máu não cục bộ. Nguyên nhân thường do các chấn thương vùng đầu và cổ làm xoắn vặn, kéo giãn các động mạch, gây nên tụ máu hoặc phình mạch máu, hình thành huyết khối dẫn tới tắc mạch, nhồi máu não. Tổn thương hay gặp sau tai nạn giao thông, ngoài ra có thể gặp ở các vận động viên các môn nhảy cầu, đấm bốc, các tư thế nghiêng đầu kéo dài, thậm chí do thực hiện các thủ thuật y tế như gây mê (nhất là khi đặt nội khí quản, cho bệnh nhân ưỡn cổ quá mức, đột ngột). Vào đầu tháng 05/2016, tại Khoa Chẩn đoán Hình ảnh, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, chúng tôi đã chụp và phát hiện một trường hợp như vậy:
Bệnh nhân nam Trần Hữu B. 35 tuổi, bị tai nạn khi tham gia giao thông bằng xe máy. Sau khi cấp cứu ở tuyến trước, bệnh nhân được chuyển tới Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 trong tình trạng đa chấn thương, hôn mê, Glasgow < 8 điểm. Các kết quả chẩn đoán hình ảnh:
– Trên X-quang có gãy xương cánh tay phải;
– Trên Cắt lớp vi tính (CLVT) ngực có hình ảnh dập phổi phải diện rộng, kèm theo tràn khí, tràn máu khoang màng phổi phải, đã đặt sonde dẫn lưu; tràn khí dưới da thành ngực phải. Gãy cung bên các xương sườn 2, 4, 5, cung sau các xương sườn 3, 6, 7 bên phải.
– Trên CLVT cột sống cổ có gãy gai sau đốt sống C6.
– Trên CLVT não – mạch não thấy hình ảnh nhồi máu não diện rộng bán cầu não phải, gây phù não mạnh bán cầu não phải và đè đẩy đường giữa sang trái 10 mm, không thấy hình ảnh tổn thương các bản xương hộp sọ (Hình 1).

Hình 1