Thông tin đau
Hiểu biết về đau xơ cơ – các cơ sở
(ĐTĐ) – Đau xơ cơ là một rối loạn mạn tính và không đe dọa sự sống của các cơ và các mô mềm xung quanh, bao gồm cả gân và dây chằng. Triệu chứng chủ yếu của nó là đau cơ, mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, và có các điểm đau nhạy cảm tại một số bộ phận của cơ thể. Nhiều người mô tả đau xơ cơ giống như cảm giác bị bệnh cúm dai dẳng.
Một số nhà y học đã dùng các thuật nhữ khác nhau để chỉ đau xơ cơ như: viêm xơ cơ (fibromyositis), viêm xơ (fibrositis), viêm xơ quanh khớp (periarticular fibrositis), thấp cơ (muscular rheumatism), hội chứng đau cơ mãn tính, hội chứng đau cơ xương, hay đau căng cơ. Tuy nhiên, “fibromyalgia” (đau xơ cơ), với nghĩa là “đau cơ và tổ chức sợi xơ” là một thuật ngữ được chấp nhận và đã thay thế các thuật ngữ khác. Các thuật ngữ kết thúc bằng “-itis,” có nghĩa là “viêm”, được xem là không chính xác, vì viêm không có vai trò đáng kể trong đau xơ cơ.
Đặc điểm then chốt của đau xơ cơ
Đau cơ, dù là trên toàn cơ thể hoặc chỉ ở một số điểm, chính là triệu chứng đầu tiên của đau xơ cơ. Nó có thể từ đau nhẹ đến đau nặng, đủ để hạn chế khả năng lao động, các hoạt động xã hội, và công việc hàng ngày. Đau thường xảy ra ở cổ, lưng trên, vai, ngực, lồng ngực, thắt lưng, bắp đùi và có thể cảm thấy giống như cháy, như gặm nhấm, đau nhói như bị đánh, như dao đâm, hay cảm giác đau đớn tinh thần có thể phát triển tăng dần. Đau thường có vẻ tồi tệ hơn khi người ta cố gắng thư giãn và kém chú ý hơn trong khi hoạt động.
Đặc điểm mấu chốt của đau xơ cơ là liên quan đến sự xuất hiện của các “điểm đau nhạy cảm” ở cơ và gân, là các điểm khi bị ấn vào sẽ cảm thấy đau chói. Thông thường, các điểm đau nhạy cảm nằm ở cổ, lưng, đầu gối, vai, khuỷu tay, và hông. Người bị đau xơ cơ, cũng giống như bệnh trầm cảm, đều cảm thấy mệt mỏi từ mức độ vừa đến nặng, và có vấn đề về giấc ngủ, bao gồm chứng mất ngủ. Điều này có thể do tình trạng chân tay không nghỉ ngơi gây phá vỡ giấc ngủ của họ, hoặc họ có thể bị từ giấc ngủ apnea hoặc nghiến răng trong khi ngủ.
Các điểm đau nhạy cảm và Đau xơ cơ
Theo Học viện Thấp Hoa Kỳ, để có một chẩn đoán đau xơ cơ, bạn phải có sự nhạy cảm bất thường ở tối thiểu 11 trong số 18 điểm đau nhạy cảm đặc hiệu liên quan đến tình trạng bệnh. Một số nhà y học chẩn đoán đau xơ cơ ở những bệnh nhân có ít các điểm đau nhạy cảm hơn nhưng mặt khác có các triệu chắng đau nặng và lan tỏa (có nghĩa là trên và dưới cơ thể xảy ra trên cả hai bên phải và bên trái) trong ít nhất ba tháng.
Các điểm đau nhạy cảm điển hình là nằm trong các cơ hoặc các mô mềm ở cả hai bên và phía trước và sau của cơ thể. Những người bị đau xơ cơ có thể có sự nhạy cảm bất thường tại bất kỳ của một số điểm nào đó trên cơ thể.
Ai bị ảnh hưởng bởi Đau xơ cơ?
Các chuyên gia ước tính rằng 3 đến 6 triệu người Mỹ bị đau xơ cơ. Trong số này, 80% là phụ nữ và chủ yếu là phụ nữ ở độ tuổi từ 20 đến 50. Một yếu tố nguy cơ khác đó là bệnh thấp, chẳng hạn như thấp khớp, bệnh lupus, hoặc hội chứng Sjogren. Đau xơ cơ cũng dường như có yếu tố gia đình, do đó, gien di truyền có thể phần nào gây nên căn bệnh. Hầu hết những người đau xơ cơ bắt đầu nhận thấy các triệu chứng ở độ tuổi 20 đến 40, nhưng trẻ em và người lớn tuổi lớn hơn cũng có thể mắc phải căn bệnh này. Đau xơ cơ ở phụ nữ thường được mô tả với cảm giác đau đớn khắp cơ thể, trong khi ở đàn ông thường thấy bị đau mặt hoặc xơ cứng ở một phần nào đó của cơ thể do kết quả của một công việc hay vui chơi giải trí liên quan đến tình trạng căng cơ.
Nguyên nhân gây Đau xơ cơ?
Các chuyên gia vẫn chưa biết nguyên nhân gì gây đau xơ cơ. Có một số giả thuyết về nguyên nhân hay các yếu tố khởi phát có thể gây ra bệnh. Thiếu ngủ có thể một yếu tố khởi phát. Một nguyên nhân khác có thể là do đang chịu đựng một tổn thương về thể chất hoặc tinh thần. Một số chuyên gia lại cho rằng nhiễm khuẩn hay vi rút cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh. Sự sản xuất bất thường các chất trung gian hóa học đau ở não và dây thần kinh cũng góp phần vào việc gây ra các triệu chứng của đau xơ cơ.
Lựa chọn phương pháp điều trị đau xơ cơ.
Nếu đau là triệu chứng chủ yếu của đau xơ cơ, thì các bác sĩ có thể kê một đơn thuốc giảm đau, thuốc chống co giật, hoặc thuốc chống trầm cảm.
Thuốc chống co giật có thể giúp giảm nhiều loại đau. Lyrica, một loại thuốc chống co giật, là thuốc đầu tiên đã được FDA chấp thuận đặc biệt dành riêng cho đau xơ cơ.
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
Hai loại thuốc chống co giật nữa ccungx đang được nghiên cứu điều trị đau xơ cơ là Neurontin và Ativan.
Thuốc chống trầm cảm rất hữu ích trong điều trị đau xơ cơ và cải thiện giấc ngủ sâu giúp phục hồi sức khỏe. Chúng có tác dụng làm cân bằng serotonin và các chất hóa học khác của não.
* Các chất ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin và norepinephrine mới (SNRIs – serotonin and norepinephrine reuptake Inhibitors) giúp giảm đau xơ cơ, cho dù bệnh nhân có trầm cảm hay không. SNRIs bao gồm Cymbalta và Effexor. Cymbalta là thuốc chống trầm cảm duy nhất được FDA công nhận để điều trị đau xơ cơ. Effexor cũng được sử dụng để giảm đau đau xơ cơ. FDA cũng đã chấp thuận SNRI Savella để chữa trị cho đau xơ cơ. Cảnh báo duy nhất khi dùng các thuốc SNRI là: Các loại thuốc này không nên dùng nếu bệnh nhân có rối loạn lưỡng cực như tâm trạng có thể trở nên không ổn định hơn.
* Nghiên cứu cho thấy các thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin (SSRIs – selective serotonin reuptake Inhibitors) chẳng hạn như Prozac, Paxil, và Zoloft có thể giúp đỡ trong giấc ngủ nhìn chung và giảm đau – với ít tác dụng trên mệt mỏi và các điểm đau nhạy cảm từ đau xơ cơ. Tuy nhiên, nghiên cứu cho biết SSRIs không hiệu quả bằng SNRIs trong việc điều trị đau xơ cơ.
* Amitril, Elavil và các thuốc chống trầm cảm ba vòng khác thường được kê đơn cho đau xơ cơ, nhưng nhiều người không thích những tác dụng phụ của chúng (như tăng cân, chóng mặt, mệt mỏi). Ở liều thấp, các loại thuốc này không giúp ích cho các rối loạn tâm trạng hoặc lo âu thường thấy ở bệnh nhân đau xơ cơ. Tuy nhiên, loại thuốc chống trầm cảm này có thể giúp ích đối với giấc ngủ.
Kết hợp thuốc chống trầm cảm: Đôi khi, một sự kết hợp của các thuốc chống trầm cảm có thể hữu ích. Chẳng hạn Prozac cùng với liều thấp Amitril hoặc Elavil, có thể làm giảm đau cơ, lo âu, và trầm cảm trong đau xơ cơ. Bệnh nhân cũng có thêm giấc ngủ thoải mái, cảm thấy ít mệt mỏi, và có chung một cảm giác khỏe mạnh hơn.
Các thuốc giảm đau như Ultram và Ultracet có thể cắt đứt các chu kỳ của đau xơ cơ, giảm đau nhức nhối, và làm giảm co thắt cơ. Thuốc giảm co thắt cơ Flexeril có thể giúp làm giảm đau và cải thiện giấc ngủ. Tiêm thuốc giảm đau và/ hoặc cortisone tại chỗ điểm đau nhạy cảm có thể hiệu quả đặc biệt trong việc cắt đứt vòng xoắn đau và co thắt cơ.
Điều trị chứng mất ngủ trong đau xơ cơ.
Mất ngủ là một vấn đề lớn đối với bệnh nhân đau xơ cơ. Những nghiên cứu cho thấy rằng sự phá vỡ thường xuyên trong giấc ngủ ngăn cản sự sản xuất các hoc-môn sinh trưởng trong cơ thể – loại hoc-môn hồi tỉnh quan trọng. Nếu không có hoc-môn sinh trưởng, cơ không được hàn gắn và các chất dẫn truyền thần kinh (như serotonin) không được bổ sung.
Không có giấc ngủ sâu, cơ thể không thể hồi phục sau những căng thẳng mỗi ngày. Điều này có thể lấn át các hệ thống cơ thể, tạo ra một sự nhạy cảm đau lớn.
Ở một vài bệnh nhân đau xơ cơ, có một nguyên nhân cơ bản gây mất ngủ, chẳng hạn như hội chứng chân không nghỉ hoặc không ngu chân hay ngừng thở lúc ngủ. Nếu nguyên nhân gây ra vấn đề giấc ngủ không rõ ràng, bác sĩ sẽ kê đơn một trong vài loại thuốc ngủ.
* Một liều thấp thuốc chống trầm cảm ba vòng (như Amitril) có thể giúp cải thiện giấc ngủ sâu và hồi tỉnh.
* Một đơn thuốc ngủ như Ambien, Lunesta, Rozerem và Sonata không gây nghiện ở liều thấp. Đây là những thuốc có tác động ngắn, vì chúng tồn tại và hoạt động trong cơ thể trong một khoảng thời gian ngắn nhất. Mỗi thuốc có dược động khác nhau chút ít. Một số giúp người ta đi đến giấc ngủ nhanh hơn, một số khác chắc chắn gây cho bạn trạng thái buồn ngủ.
* Các thuốc chống co giật như Lyrica, cũng được kê đơn mất ngủ và mệt mỏi do đau xơ cơ.
* Trong những nghiên cứu nhỏ, thuốc gây ngủ Xyrem đã được báo cáo là trợ giúp cho cả giấc ngủ và đau. Xyrem là một thuốc ngủ mạnh giúp bệnh nhân có được giấc ngủ sâu mà họ cần.
Dịch theo WebMD.com
Originally posted 2010-08-22 14:26:40.
Thông tin về y học chỉ mang tính tham khảo, bạn cần hỏi ý kiến của thầy thuốc trước khi áp dụng cho mình và người thân. Với mỗi người việc đáp ứng với các liệu trình điều trị là khác nhau tùy thuộc cơ địa bản thân !
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
